Overslaan naar inhoud
  • Er zijn geen suggesties want het zoekveld is leeg.

De rol van vezels bij prikkelbare darm

Wetenschappelijk artikel

Voedingsvezels spelen een centrale rol in de gastro-intestinale gezondheid door hun effecten op de stoelgang, darmperistaltiek en het microbioom. Bij patiënten met het prikkelbare darm syndroom (PDS), dat wereldwijd 9–20% van de bevolking treft, kan de inname van bepaalde vezels echter klachten zoals buikpijn, opgeblazen gevoel, winderigheid en diarree verergeren. Dit wordt vooral toegeschreven aan snel fermenteerbare vezels (FODMAP’s), die via snelle bacteriële fermentatie gas- en osmotische belasting veroorzaken.

Werkingsmechanismen en klinische relevantie

  • Fermenteerbare vezels, zoals oligosachariden, stimuleren de productie van korte-keten vetzuren (zoals butyraat) en ondersteunen de darmbarrière en mucosale immuniteit. Bij PDS kan de fermentatie echter overmatig gas en darmdistensie veroorzaken.
  • FODMAP’s (Fermentable Oligosaccharides, Disaccharides, Monosaccharides And Polyols) worden in de dikke darm snel gefermenteerd, wat leidt tot acute symptomen bij PDS. Vooral fructanen, galacto-oligosachariden (GOS), lactose, fructose en polyolen dragen hieraan bij.
  • Low-FODMAP diëten tonen bij 50–80% van de PDS-patiënten een significante reductie van symptomen. Het nadeel is dat langdurige toepassing leidt tot een daling van gunstige microbiotasoorten (bijv. lactobacillen en bifidobacteriën), waardoor nutritionele tekorten en dysbiose kunnen ontstaan.

Therapeutische aanpak

  • Herstel van de darmflora is essentieel om fermenteerbare koolhydraten opnieuw te kunnen verdragen. Probiotica (multistam-preparaten, zoals Lactobacillus rhamnosus) tonen gunstige effecten op PDS-symptomen.

  • Gecontroleerde introductie van Low-FODMAP prebiotica, zoals gecertificeerde gehydrolyseerde guar gom (HG guar gom), is een waardevolle interventie. Deze vezelsoort wordt langzaam gefermenteerd en ondersteunt bifidobacteriën zonder overmatige gasvorming.

  • Een stapsgewijze herintroductie van vezels in combinatie met probiotica kan bijdragen aan het herstel van het microbiële evenwicht en de tolerantie voor fermenteerbare koolhydraten verbeteren.

Deze bevindingen onderstrepen het belang van een gepersonaliseerde, microbiota-gebaseerde benadering bij de behandeling van PDS, waarbij zowel symptoomcontrole als het behoud van microbiële diversiteit centraal staan.